Wat kun jij NU doen om de diversiteit van de dobermann te vergroten?

Steeds meer mensen worden zich bewust van het gebrek aan diversiteit binnen de Dobermannpopulatie met alle gezondheidsrisico’s van dien. Outcross – het kruisen met een ander ras – zou een waardevolle manier zijn om nieuwe genen toe te voegen. Maar in Nederland is dat voor de dobermann (nog) niet toegestaan. Betekent dit dat we machteloos zijn? Zeker niet. Ook zonder officiële toestemming voor outcross kun je als fokker én eigenaar stappen zetten om de genetische diversiteit van de Dobermann te vergroten. Het gaat om keuzes maken, data verzamelen en vooral bewuster omgaan met de honden die we al hebben.

Hieronder lees je wat jij nú al kunt doen.

1. Gebruik genetische COI-testen

Veel fokkers kijken nog vooral naar de inteeltcoëfficiënt (COI) op basis van stambomen. Dat geeft wel een indicatie, maar lang niet altijd een betrouwbaar beeld. De stamboom-COI is een theoretische berekening, terwijl de genetische COI (via DNA) een direct beeld geeft van de werkelijke homozygotie in een hond. In de praktijk zien we eigenlijk altijd dat de genetische COI aanzienlijk hoger uitvalt dan de stamboom-COI, waardoor de situatie ernstiger is dan verwacht.

Door te testen met bijvoorbeeld Embark krijgen we inzicht in de werkelijke genetische diversiteit en kunnen we combinaties plannen die beter bij elkaar passen, bijvoorbeeld via de Matchmaker Tool. Als we dit breed als gemeenschap gaan gebruiken, kan dat al veel verschil maken.

2. Maak bewuste fokkeuzes op basis van DNA

Met DNA-profielen kun je meer dan alleen erfelijke ziekten opsporen. Je kunt er ook fokkeuzes mee maken die de genetische afstand tussen ouderdieren vergroten. Twee honden met een vergelijkbare stamboomachtergrond kunnen genetisch toch behoorlijk van elkaar verschillen, en andersom.

Door DNA-data mee te nemen in de fokplanning vergroot je de kans op vitalere nakomelingen en verbreed je de genetische basis binnen het ras. Probeer altijd te zoeken naar combinaties die een zo laag mogelijk verwachte COI (eCOI) van de nakomelingen voorspellen. De Matchmaker Tool van Embark biedt daarbij de mogelijkheid om te selecteren op COI, vachtkleur, erfelijke ziektes, fysieke afstand en meer.

Lees deze blog over uitgebreidere informatie van de matchmaker tool.

3. Benut de variatie tussen Europese en Amerikaanse show lijnen

Amerikaanse showlijnen zijn grotendeels apart ontwikkeld van de Europese lijnen, waardoor er genetische verschillen tussen deze groepen zijn ontstaan. Door bewust combinaties over deze grenzen heen te maken, kan er diversiteit worden toegevoegd aan de bestaande stamboeken. Soms lukt het al binnen één generatie aanzienlijke stappen te zetten richting een vitalere Dobermann.

Uit gegevens van onder andere het Doberman Diversity Project zijn aanwijzingen dat hybride Dobermanns (Amerikaans x Europees) gemiddeld vitaler zijn en een betere levensverwachting hebben dan lijnen die strikt gescheiden blijven.

Vanwege het DCM-convenant – dat Nederlandse fokkers verplicht om hun fokdieren te laten onderzoeken door enkel erkende cardiologen – kan het inzetten van buitenlandse honden soms lastig zijn. Toch is er vaak wel het één en ander mogelijk, mits aan de testvoorwaarden wordt voldaan. Blijf hierover in contact met je rasvereniging; er is soms meer mogelijk dan je denkt.

4. Werk samen en deel informatie

Genetische diversiteit vergroten doe je niet alleen. Het vraagt om het delen van testresultaten, COI-gegevens en gezondheidsinformatie. Hoe meer openheid er is, hoe beter fokkers verantwoorde combinaties kunnen maken. Dit gaat verder dan binnen je eigen netwerk blijven – juist samenwerking met fokkers uit andere landen of circuits kan van grote waarde zijn.

5. Ook eigenaren kunnen verschil maken

Ook als je geen fokker bent, kun je bijdragen. Door als pupkoper bewust te vragen naar genetische COI, DNA-uitslagen en gezondheidsresultaten, zet je druk op fokkers om transparanter en zorgvuldiger te werken. Elke vraag die gesteld wordt, helpt het onderwerp hoger op de agenda te krijgen.

Onderzoek: Hoe kun jij helpen?

Het is noodzakelijk dat er onderzoek gedaan kan blijven worden naar de genetische diversiteit van de dobermann populatie. Wat kun jij doen als eigenaar om hieraan bij te dragen?

1. Bestel een Embark test.
Tip: Via “Embark Rashonden Groep” op Facebook kun je voordeliger een uitgebreidere Embark test voor fokkers bestellen.
2. Test je hond
Dit kun je gemakkelijk zelf doen of (mocht je toch intenties hebben om eventueel te gaan fokken) laat de test uitvoeren door een dierenarts die je een verificatie formulierlaat tekenen.
3. Deel de ruwe data met het Dobermann Diversity Project.
Zie hier het stappenplan.

Tot slot

De dobermann verdient een toekomst waarin gezondheid en vitaliteit vooropstaan. Wachten op toestemming voor outcross betekent stilstand, terwijl we nú al verschil kunnen maken. Door genetische COI-testen te gebruiken, internationale samenwerking te zoeken en transparant te zijn in onze keuzes, vergroten we de diversiteit van het ras – vandaag al.