Een nest Dobermanns fokken: waar moet je allemaal op letten?

Het fokken van een nest Dobermanns is een grote verantwoordelijkheid. Je draagt bij aan de toekomst van het ras — en dat vraagt om zorgvuldige keuzes. Het draait allang niet meer alleen om uiterlijk of werkvermogen. Gezondheid, karakter én genetische diversiteit moeten allemaal worden meegewogen. In deze blog leggen we uit waar je allemaal op moet letten als je overweegt om een nest Dobermanns te fokken.

1. Gezondheidsonderzoeken: de basis van verantwoord fokken

De Dobermann is een ras dat helaas te maken heeft met een aantal erfelijke aandoeningen. Verplichte en aanbevolen gezondheidstests zijn dus essentieel:

• DCM (Dilaterende Cardiomyopathie): Laat beide ouderdieren jaarlijks controleren via een echocardiogram en 24-uurs holtermonitoring. DCM komt veel voor bij Dobermanns en kan levensbedreigend zijn.
• Heupdysplasie (HD): Laat röntgenfoto’s maken en beoordelen via een officieel panel.
• PHTVL/PHPV en andere oogafwijkingen: Laat een ECVO-oogonderzoek uitvoeren.
• vWD (von Willebrand Disease): Een DNA-test kan duidelijkheid geven over dragerschap.
• Koperstapeling (chronische hepatitis): Bij voorkeur leverbiopt bij risicodieren; Laat ook een DNA test doen op ATP7A en ATP7B, die relevant zijn voor koperstofwisseling
• Dilute-gen (kleurvervaging): DNA-test op kleurvererving; dilute-kleuren (blauw, isabel) brengen risico op Color Dilution Alopecia (CDA) met zich mee

Zorg ervoor dat je deze testen uitvoert bij gecertificeerde specialisten en dat je de uitslagen transparant deelt met geïnteresseerde pupkopers.

💡 Tip: Door te testen via Embark krijg je in één keer inzicht in o.a. vWD, koperstapeling (ATP7A/B), dilute en nog veel meer erfelijke aandoeningen, kleurgenen, verwantschap en een DNA-gebaseerde COI.

2. Karakter en gedrag: niet te onderschatten

Een Dobermann is van nature waakzaam, energiek en aanhankelijk. Maar zonder goede socialisatie en stabiele ouders kan dit ras ook angstig, reactief of zelfs agressief worden.

Let op het karakter van beide ouderdieren:

• Zijn ze sociaal naar mensen en andere honden?
• Hoe reageren ze op nieuwe situaties of prikkels?
• Hebben ze een stabiel, voorspelbaar temperament?

Een gedragstest of fokevaluatie via de rasvereniging kan hierbij waardevolle inzichten geven.

3. Inteelt en genetische diversiteit: kies bewust

Het Dobermannras heeft een hoog inteeltpercentage. Veel honden hebben dezelfde voorouders, wat de kans op erfelijke ziektes vergroot.

Let daarom op het COI (Coefficient of Inbreeding):

• Gebruik bij voorkeur een DNA-gebaseerde COI in plaats van een stamboom-COI. Dit geeft een realistischer beeld van de genetische verwantschap.
• Streef naar zo laag mogelijke verwantschap tussen de ouderdieren.
• Overweeg een samenwerking met andere fokkers of lijnen buiten je directe netwerk om meer diversiteit in je nest te brengen.

4. Dekreuen: wees kritisch en kijk verder dan uiterlijk

Veel fokkers kiezen reuen op basis van titels of uiterlijk, maar dit kan leiden tot zogeheten popular sire effect: een klein aantal reuen laat duizenden nakomelingen na, wat de genetische diversiteit ernstig aantast.

Kijk dus niet alleen naar uiterlijk of prestaties, maar ook naar:

• Verwantschap met jouw teef
• Gezondheid en levensduur van zijn familie
• Aantal reeds geproduceerde nesten
• Diversiteit in zijn afstamming

5. Fokregels, wetgeving en stamboek

In Nederland gelden regels van de Raad van Beheer en de rasverenigingen. Controleer:

• Of je teef geregistreerd staat in het stamboek
• Of je voldoet aan het verenigingsfokreglement (VFR)

6. Opvoeding en socialisatie: een goede start begint bij jou

De eerste 8 weken zijn cruciaal voor een pup. Zorg dus voor:

• Een rustige, huiselijke omgeving
• Dagelijkse omgang met mensen van verschillende leeftijden
• Wennen aan geluiden, objecten en andere dieren
• Basisopvoeding zoals zindelijkheid, benchtraining en socialisatie

Goed gesocialiseerde pups hebben een veel grotere kans om uit te groeien tot stabiele volwassen honden.

7. Kopersscreening en nazorg

Verantwoord fokken stopt niet bij de verkoop. Zorg dat je:

• Een strenge selectie maakt van pupkopers: passen ze bij het ras?
• Een koopovereenkomst opstelt
• Bereikbaar blijft voor vragen of problemen
• Een terugkoop- of herplaatsingsregeling hebt

Tot slot

Fokken is geen hobbyproject, maar een serieuze taak waarbij je een ras helpt vormgeven. Door kritisch te zijn, goed te onderzoeken en altijd het belang van het ras voorop te stellen, kun je een waardevolle bijdrage leveren aan een gezondere toekomst voor de Dobermann.

Wil je sparren over jouw plannen of heb je vragen over genetische diversiteit? Neem dan gerust contact op met Stichting Dobermann Diversiteit.