Outcross

Waarom is genetische diversiteit cruciaal?

De Dobermann kampt met een groot probleem: een ernstig gebrek aan genetische diversiteit door een hoge mate van inteelt, met een COI (Coefficient of Inbreeding) van gemiddeld 40%. Dit leidt tot gezondheidsproblemen zoals erfelijke aandoeningen en een verzwakt immuunsysteem. Het vergroten van de genetische diversiteit is daarom cruciaal voor het behoud van een gezonde populatie Dobermanns.

Wat is outcross?

Outcross is het bewust kruisen van dieren van verschillende rassen om de genetische diversiteit te vergroten. In het geval van de Dobermann betekent dit het introduceren van nieuw genetisch materiaal van buiten de huidige populatie om zo het hoge inteeltpercentage te verlagen en de gezondheid van het ras te verbeteren.

Waarom outcross voor de Dobermann?

Vanwege de ernstige erfelijke ziektes waar de Dobermann aan lijdt, zoals o.a. gedilateerde cardiomyopathie (DCM), is het essentieel om de genetische variatie te vergroten. Een outcrossprogramma kan nieuw, gezond genetisch materiaal toevoegen, waardoor de gezondheid van het ras op de lange termijn wordt verbeterd.

Mogelijkheden voor het vergroten van genetische diversiteit

1. Gebruik van bestaande genetische variatie binnen het ras
   Binnen de Dobermann zijn er Amerikaanse showlijnen en Europese werklijnen, die genetisch verschillen. Het gebruik van deze lijnen kan enige diversiteit toevoegen en er is bewezen dat deze Dobermanns langer leven. Echter blijft de genetische variatie tussen deze lijnen beperkt en komt er nog steeds DCMvoor.

2. Outcross met verwante rassen
   Een optie is om de Dobermann te kruisen met verwante rassen die genetisch dichtbij staan, zoals de Manchester Terriër. Dit kan helpen om nieuwe genen toe te voegen zonder dat de kernkenmerken van de dobermann verloren gaan.

3. Outcross met vreemde genetische lijnen

   Een outcross met rassen die verder van de Dobermann staan, kan meer genetische variatie opleveren. Dit kan helpen om ernstige erfelijke ziektes aan te pakken en de algehele gezondheid te verbeteren. Een voorbeeld hiervan is het kruisen met de Greyhound of Weimaraner, rassen die op bepaalde punten overeenkomen met de dobermann, maar genetisch voldoende verschillen.

Het proces van outcross en terugkruisen

Een succesvol outcrossprogramma vereist zorgvuldige planning, waaronder het proces van ‘terugkruisen’. Terugkruisen houdt in dat de nakomelingen van een outcross generatie weer worden teruggefokt naar het originele ras, in dit geval de Dobermann. Het doel is om de gewenste eigenschappen van het Dobermannras te behouden, terwijl tegelijkertijd nieuwe genetische diversiteit wordt geïntroduceerd.

Stappen in het proces:

1. Selectie van geschikte outcross-partners: hierbij worden rassen geselecteerd die qua uiterlijk, temperament en gezondheid passen bij de Dobermann.

2. Eerste generatie kruising (F1): de eerste nakomelingen van de kruising bevatten 50% genetisch materiaal van de Dobermann en 50% van het andere ras.

3. Terugkruisen naar de Dobermann: nakomelingen van de eerste generatie worden gekruist met een Dobermann. Dit leidt tot honden met ongeveer 75% Dobermann-genetica, terwijl de nieuwe genetische diversiteit behouden blijft.

4. Verdere generaties: het proces van terugkruisen gaat verder totdat de honden bijna volledig op de Dobermann lijken, maar wel met genetische diversiteit die de gezondheid ten goede komt.

5. Monitoring en evaluatie: gedurende het hele proces is genetische screening belangrijk om ervoor te zorgen dat de gewenste genetische diversiteit wordt behouden en de gezondheid van de honden niet in gevaar komt.

Huidige beperkingen

In Nederland zijn de stamboeken gesloten voor honden die uit outcrossprogramma’s voortkomen. Zonder aanpassing van de regels blijven fokkers die outcrossen ontmoedigd om deel te nemen, omdat hun honden niet geregistreerd kunnen worden in de officiële stamboeken. Dit houdt de genetische diversiteit binnen het ras beperkt en verhindert de verbetering van de gezondheid op lange termijn.

Wat moet er veranderen?

1. Een convenant tussen rasverenigingen en de Raad van Beheer
   Om outcross mogelijk te maken, is een convenant nodig tussen de rasverenigingen en de Raad van Beheer. Dit convenant moet duidelijke afspraken bevatten over het toestaan van outcrossprogramma’s en het opnemen van de nakomelingen in de stamboeken via aankeuringen. Door samenwerking kan er een plan worden opgesteld dat genetische diversiteit vergroot zonder de rasstandaard in gevaar te brengen.

2. Aankeuring van outcross honden
   Het convenant moet ervoor zorgen dat outcross honden na beoordeling via een aankeuringstraject weer in de stamboeken kunnen worden opgenomen. Dit biedt fokkers zekerheid dat hun inspanningen om genetische diversiteit te vergroten worden erkend en dat de nakomelingen van outcrossprogramma’s, mits ze aan de gestelde criteria voldoen, officieel kunnen worden geregistreerd.

Wat is er nodig voor succesvol outcross?

1. Langdurige samenwerking: succesvol outcross vergt langdurige samenwerking tussen fokkers, rasverenigingen, genetici en de Raad van Beheer. Dit betekent dat er open communicatie moet zijn en dat iedereen zich inzet voor het verbeteren van de gezondheid van de dobermann door genetische diversiteit te vergroten.

2. Genetisch onderzoek en monitoring: wetenschappelijk onderzoek is essentieel om de effecten van outcross op de lange termijn te evalueren. Het monitoren van genetische diversiteit en gezondheid is belangrijk om ervoor te zorgen dat de gewenste resultaten worden bereikt zonder onbedoelde gevolgen.

3. Educatie en bewustwording: fokkers en eigenaren moeten worden voorgelicht over de voordelen van genetische diversiteit en de risico’s van hoge inteeltpercentages. Dit zal helpen om draagvlak te creëren voor outcrossprogramma’s en ervoor zorgen dat meer mensen zich aansluiten bij deze initiatieven.

4. Gezondheid boven uiterlijk: Voor een succesvol outcrossprogramma moet de focus liggen op het verbeteren van de gezondheid van het ras, in plaats van het strikt naleven van uiterlijke rasstandaarden. Dit vereist een mentaliteitsverandering binnen de kynologie en onder fokkers.

Conclusie

Het verbeteren van de genetische diversiteit door middel van outcross is essentieel voor de toekomst van de Dobermann. Hoewel er momenteel obstakels zijn door regelgeving, is het mogelijk om via wetenschappelijke ondersteuning, educatie en beleidsveranderingen de gezondheid van het ras te verbeteren. Terugkruisen kan helpen om de gewenste eigenschappen van de Dobermann te behouden, terwijl de genetische diversiteit wordt vergroot. Samen kunnen we ervoor zorgen dat de Dobermann een gezonde toekomst tegemoet gaat.